Derby (13). Slavia Praga – Sparta Praga
Derby Pragi, to najstarsze, nadal rozgrywane derby w kontynentalnej części Europy.
Stolica Czech
Praga, to stolica i największe miasto Czech, liczące ok. 1,3 mln mieszkańców. Miasto jest istną perełką architektoniczną Europy i wcale nie dziwi fakt, że jest jednym z najchętniej odwiedzanych miast naszego kontynentu. Most Karola, Stare Miasto, Hradczany, Złota Uliczka, czy Wyszehrad; te nazwy mówią same za siebie. Kto nie był, niech nadrobi…
W Pradze znajduje się największy stadion piłkarski świata! To Stadion Strahov, który ma wymiary 310×202 m, a na jego trybunach może zasiąść 250 tys. widzów! Zdziwieni?
W Pradze również, mają miejsce najstarsze (pomijając Wyspy Brytyjskie) derby Europy.
XIX wiek
Historia obu klubów sięga XIX wieku. Zarówno Slavia jak i Sparta, to jedne z najstarszych klubów piłkarskich na kontynencie!
Sportovni klub Slavia Praha, to najstarszy piłkarski klub w Czechach. Powstał 2 listopada 1892 roku z inicjatywy praskich studentów, choć za początek futbolu w Slavii uważa się rok 1896.
Przydomki klubu, to: Sesivani (zszywani?!) i Červenobili (czerwono-biali).
Barwy klubu, to oczywiście kolory czerwony i biały.
Slavia Praga jest jednym z kilku klubów, które dostąpiły zaszczytu honorowego członkostwa w Angielskiej Federacji Piłkarskiej.
Klub swoje mecze rozgrywa na stadionie Synot Tip Aréna, który może pomieścić 21 tys. kibiców.
Association Club Sparta Praha, powstał 16 listopada 1893 r. Założycielami klubu byli trzej bracia: Vaclav, Bohumil i Rudolf Rudlowie. Zaraz po powstaniu, klub posiadał już swoją trójkolorową flagę: niebiesko-żółto-czerwoną. Kolor niebieski symbolizuje Europę, dwa pozostałe, to symbole królewskiego miasta Praga. Nie wiedzieć czemu, wiele źródeł wymyśla jakieś niestworzone historie odnośnie owej żółci…
Pierwsza nazwa klubu, to „AC Kralovske Vinohrady”, ale taka nazwa funkcjonowała tylko przez rok. W 1894 r. klub przyjął nazwę AC Sparta Praha i choć później jeszcze sześciokrotnie zmieniał nazwę, to w roku 1991 wrócił do tej z 1894 r.
Czerwone koszulki klubu, to „zasługa” Arsenalu. Ówczesnemu prezydentowi klubu czerwone koszulki Kanonierów, który to klub widział w Anglii, tak przypadły do gustu, że postanowił przywieźć jeden komplet takich trykotów i tym zapoczątkował rozpoznawalny symbol Sparty…
Przydomki klubu, to Železna Sparta i Rudi.
Klub swoje mecze rozgrywa na stadionie Generali Arena, który może pomieścić 21 tys. widzów (podobna ilość do stadionu Slavii).
Trofea
Oba kluby z Pragi, to najbardziej utytułowane firmy piłkarskie w Czechach, a Sparta wiedzie prym w zgromadzonych trofeach.
Problem i to dość poważny, jest z ustaleniem łącznej liczby tytułów mistrzowskich. Zawiła historia Czech pod koniec XIX w. i przez cały wiek XX nie ułatwia sprawy, a wręcz ją komplikuje. Postanowiłem zsumować trofea zdobywane w różnych czasach, aby nie umniejszać zdobyczy i nie pozbawić jakichkolwiek tytułów zdobytych przez oba kluby, mimo, iż róźne źródła traktują zgoła inaczej to zagadnienie…
Slavia ma na koncie 24 tytuły mistrza kraju (wliczając Austro-Węgry, Czechosłowację i Republikę Czeską).
Klub na początku swojego istnienia stał się wielkim popularyzatorem futbolu w Europie i jedną z najlepszych drużyn na kontynencie. Gdy drużyna narodowa Czech sięgała po Amatorskie Mistrzostwo Europy w 1911 r., zwyciężając w finale dużynę Anglii 2:1, w owym meczu finałowym w składzie czeskiej drużyny grało aż dziewięciu piłkarzy Slavii! Z kolei w 1954 r., kiedy Czechosłowacja zdobywała srebrny medal Mistrzostw Świata (przegrana w finale z Włochami 2:1 po dogrywce), w składzie tej drużyny grało ośmiu futbolistów Slavii.
Sparta zdobyła 35 razy mistrzostwo kraju, co jest rekordem u naszych południowych sąsiadów.
Po pierwszej wojnie światowej, klub zaczął gromadzić tytuł za tytułem, kiedy pięć razy z rzędu zostawał Mistrzem Czech (1919-23) i choć nie były to rozgrywki ligowe (te rozgrywane są w Czechach od 1925 r.), to kibice do dziś wspominają tamten okres, jako jeden z najlepszych w historii klubu.
Sparta jest klubem bardziej utytułowanym od Slavii, ale to Slavia może się pochwalić wcześniejszym triumfem w krajowym czempionacie (1897 r. – nieprofesjonalne rozgrywki i 1925 r. – pierwszy profesjonalny Mistrz kraju), podczas gdy Sparta zdobywała swoje pierwsze tytuły odpowiednio w 1902 i 1926 r.
Slavia Praga
Mistrzostwo kraju – 24 razy
Puchar kraju – 19 razy
Łącznie – 43 trofea
Sparta Praga
Mistrzostwo kraju – 35 razy
Puchar kraju – 30 razy
Łącznie – 65 trofeów
Derby w liczbach
Łącznie oba kluby grały ze sobą 278 razy. Sparta wygrywała 128 razy, remisów było 65, Slavia wygrała 86 meczów.
Bramki: 496:411 dla Sparty.
Najwięcej goli padło w roku 1943, kiedy Slavia ograła Spartę na jej boisku 8:4.
Najwyższe zwycięstwo Slavii, to 9:1 w roku 1907, natomiast Sparty: 8:1 w 1952 r.
Najwięcej bramek w derbach zdobyli:
dla Slavii Josef Bican – 35 trafień,
dla Sparty Josef Ludl – 19 goli.
Pierwsze derby rozegrano 29 marca 1896 roku. Padł wtedy wynik bezbramkowy.
Grali w obu klubach
Piłkarzy grający w obu największych i najstarszych czeskich klubach nie było dużo. Naliczyłem ich raptem kilkunastu, pod lupę natomiast wziąłem czterech, za to znanych i prezentujących wysoki poziom piłkarski. Oto oni:
Patrik Berger – Pomocnik, urodzony w 1973 r. w Pradze. Karierę zaczynał jako junior w Sparcie w 1989 r. W Slavii już jako senior 2 lata później, gdzie grał przez cztery sezony. Tam rozegrał 89 meczów i zdobył 24 bramki. Od 1995 r. w Borussii Dortmund, później w Anglii (m. in. LFC, AVFC). Karierę zakończył w Sparcie w ub. roku, ze względu na nawrót kontuzji kolana.
W reprezentacji 44 mecze i 18 bramek, srebrny medalista ME ’96.
Jaromir Blažek – Bramkarz, ur. w 1972 r. w Brnie. W Slavii dwukrotnie; 1990-92 i 1995-96. W barwach rywala również dwukrotnie; 2000-07 i od 2008 broni w Sparcie do dziś. Oprócz obu omawianych klubów, grał jeszcze w dwóch innych klubach z Pragi – Viktorii Żiżkov i Bohemians 1905.
W reprezentacji Czech 14 meczów. Był w kadrze na ME 2000 i 2004, oraz na MŚ 2006.
Pavel Horvath – Pomocnik, ur. w 1975 r. w Pradze. Wychowanek Sparty, ale tam w roku 1993 tylko 1 mecz! W Slavii w latach 1996-00, gdzie zagrał w 104 meczach i zdobył 26 goli. Później m. in. w Sportingu Lizbona i Galatasaray. W 2006 r. Sparta sobie przypomniała o swoim wychowanku i klub podpisał z nim dwuletni kontrakt. W ciągu tych dwóch lat Horvath zaliczył 44 mecze i zdobył 6 bramek.
W reprezentacji Czech 19 meczów, był na ME 2000.
Karel Poborsky – Pomocnik, ur. w 1972 r. Miejsca ur. nie napiszę, bo nie chcę narobić błędów. W Slavii w sezonie 1995/96 (26/11). Po tak udanym sezonie trzy wielkie europejskie firmy kolejno w jego karierze: Manchester Utd, Benfica i Lazio. Po sześciu latach powrót do Czech, a konkretnie do Sparty. Tam w okresie 2002-05 i 87 meczów a w nich 26 goli.
W reprezentacji Czech 118 meczów (rekord) i tylko 8 bramek. Trzykrotnie w finałach ME (1996, 2000 i 2004) i raz w MŚ (2006).
foto: Paweł Król
Kibicowska Praga
Obie ekipy należą do czołówki kibicowskiej u naszych południowych sąsiadów. W końcu metryki klubów i sukcesy sportowe do czegoś zobowiązują…
Minimalnie większą liczbę fanów w Pradze posiada Sparta. Nie ma typowo dzielnicowego podziału, jak to ma miejsce np. w polskich miastach derbowych. Kibice zarówno Slavii, jak i Sparty żyją „wymieszani” ze sobą. Jest to życie w miarę spokojne; sytuacja trochę przypominająca Wiedeń (część 9.cyklu).
Kibice raczej nie wchodzą sobie w drogę, mimo, iż miłością do siebie nie pałają… Inaczej jest w dniu derbów. Wtedy istnieje możliwość, że dojdzie do awantury, jeśli fani obu klubów natkną się na siebie.
Slavia, to dość liczna i solidna grupa, która potrafi stworzyć niezłą atmosferę u siebie na stadionie. Młyn oscyluje w granicach 2 – 4 tys. fanów w zależności od przeciwnika. Wyjazdy wahają się w okolicach od 300 osób do 2 tys.
Zorganizowane grupy fanów Slavii, to „Ultras Slavia”, „Gang Of Slavia Ultras” oraz grupy mocnych wrażeń: „Youngsters”, „Red White supporters” i „Brigate 97”.
Slavia od roku 2000 posiada mocną zgodę z Górnikiem Wałbrzych.
Sparta Praga przypomina trochę Legię Warszawa (subiektywne skojarzenie). Klub ze stolicy, utytułowany, z dużą rzeszą fanów i po… konflikcie z zarządem.
Czesi, to jednak nie Polacy. Ruch kibicowski w tym klubie powoli dogorywał. Miast się wzmocnić, ekipa się rozsypywała. Fakt jest jednak taki, że ochrona na stadionie i brutalna policja dobitnie pomogli w załamaniu się grupy.
Sytuacja w Sparcie powoli się normuje. Jeszcze niedawno ciężko było uświadczyć liczny młyn na Generali, teraz sytuacja ta uległa znacznej poprawie… Na wyjazdy wybiera się mniej więcej podobna liczba fanów jak u derbowego rywala.
Zorganizowane grupy kibiców, to „Ultras Sparta” i chuligańskie grupy „City Boys”, „Falanga”, „Prague Boys” i „Rafani”.
Sparta nie posiada żadnych zgód, ma jedynie układ z innym praskim klubem – Viktorią Żiżkov.
***
Na deser filmik:
Dariusz Kimla