Derby (3). FC Zürich – Grasshopper Club Zürich
Pomijając Wyspy Brytyjskie, derby Zurychu, to jedne z najstarszych tego typu spotkań na kontynencie europejskim. Rozgrywane od 114 lat w mieście, w którym Duńczyk i Kwinto ulokowali swoje pieniądze, a Włodzimierz Iljicz Lenin spędził swe najbardziej udane lata. Potem było już tylko gorzej…
Siedziba FIFA
Zurych, to największe miasto Szwajcarii, liczące ok. 390 tys. mieszkańców. Miejsce licznych festiwali muzycznych, uniwersytetów, muzeów i banków. To tutaj swoją siedzibę ma FIFA i tu mają miejsce coroczne wybory Piłkarza Roku wg światowej federacji piłkarskiej. Tu także mają miejsce ponad stuletnie derby: FC Zurych – Grasshoppers Zurych.
Złote Lwy i Koniki Polne
Fussballclub Zürich powstał 1 sierpnia 1896 r. poprzez połączenie trzech lokalnych klubów (FC Excelsior, FC Turicum i FC Viktoria).
Nazwa FC, oznaczająca oczywiście „Klub Piłkarski” ma podkreślać miejski charakter klubu, w odróżnieniu od Grasshoppers, który jest klubem dzielnicowym.
Przydomki klubu to „FCZ”, „Züri” i „Złote Lwy” które widnieją w herbie klubu.
Barwy FCZ, to kolory biały i niebieski.
Klub od 1925 r. swoje mecze rozgrywa na stadionie Letzigrund, który może pomieścić 25 tys. widzów.
Grasshopper Club Zürich jest klubem starszym od swojego derbowego rywala o 10 lat. Został założony 1 września 1886 r. przez angielskiego studenta Toma Griffitha.
Przydomki klubu to „GC”, „GCZ”, „Grasshoppers” i „Hoppers”.
Nazwa klubu, to „Koniki Polne”, nie wiadomo dokładnie, skąd owa nazwa. Jak wieść niesie, wzięła się ona prawdopodobnie od tego, że po zdobyciu bramki, zawodnicy głośno ów fakt manifestowali.
Barwy klubu są takie same, jak sąsiada zza miedzy.
GCZ swoje mecze od 1929 r. rozgrywał na stadionie Hardturm, ale jest on przebudowywany i od 2007 r. klub korzysta ze stadionu rywala, ku niezadowoleniu i bojkocie części fanów.
Trofea
Grasshoppers, jest klubem najbardziej utytułowanym w Szwajcarii, oraz pierwszym klubem, który zdobył mistrzostwo swojego kraju.
Pierwszy sezon datowany na przełom 1897/98 był nieoficjalny, jednak uznawany przez historyków futbolu. GCZ, są obok Servette Genewa jedynym klubem w Szwajcarii, który rozegrał wszystkie 109 sezonów w najwyższej klasie rozgrywek w kraju.
Na koncie GCZ 27 tytułów mistrzów Szwajcarii, to rzecz jasna rekord w tym kraju. Są również rekordzistami, jeśli chodzi o krajowe puchary; zdobyli ich łącznie 18, grając w finale aż 31 razy!
Drużyna dwukrotnie reprezentowała swój kraj w Lidze Mistrzów (1995/96, 1996/97).
FC Zurych nie jest tak utytułowany, jak derbowy przeciwnik, ale kilka trofeów także ma na swoim koncie.
Mistrzem kraju był 12-krotnie, co daje mu czwartą pozycję pod tym względem w Szwajcarii.
Klub spędził 102 sezony w najwyższej lidze swego kraju, pucharów zdobył siedem i tylko raz przegrał w finale tych rozgrywek.
Drużynie udało się reprezentować Szwajcarię w Lidze Mistrzów (2009/10).
Warte odnotowania są również dwa półfinały Pucharu Europy (1963/64, 1976/77).
FC Zurych
Mistrzostwo Szwajcarii – 12 razy
Puchar Szwajcarii – 7 razy
Puchar Ligi – 1 raz
Łącznie – 20 trofeów
Grasshoppers Zurych
Mistrzostwo Szwajcarii – 27 razy
Puchar Szwajcarii – 18 razy
Puchar Ligi – 2 razy
Superpuchar Szwajcarii – 1 raz
Łącznie – 48 trofeów
Grasshoppers lepsi w derbach
Derby Zurychu rozgrywano dotychczas 220 razy. GCZ wygrywali 107 razy, FCZ 76, a remisów zanotowano tylko 37.
Pierwsze derby Zurychu rozegrano 28 listopada 1897 r. Był to mecz ligowy, FC Zurych przegrali u siebie 2:7.
Najwyższe zwycięstwo FCZ miało miejsce 7 sierpnia 2011 r., kiedy to drużyna wygrała z Grasshoppers w meczu ligowym 6:0.
Natomiast Grasshoppers miażdżyli rywali wielokrotnie i niemiłosiernie – 9 marca 1928 mecz ligowy na wyjeździe 9:2; 9 grudnia 1941 mecz ligowy 8:0; dokładnie rok później także w lidze 11:2 (to najwyższe zwycięstwo GCZ nad FCZ i dodatkowo mecz, w którym padło najwięcej bramek w derbach) i jeszcze trzykrotnie po 6:0.
W derbach Zurychu bezapelacyjnie lepsze „Koniki Polne”.
Mecze jubileuszowe
50 – 9.XII.1947, liga, Grasshoppers – FC Zurych 4:2
100 – 9.XII.1973, liga, Grasshoppers – FC Zurych 1:1
150 – 12.XII.1993, liga, FC Zurych – Grasshoppers 0:1
200 – 8.XII.2007, liga, Grasshoppers – FC Zurych 2:1
Łatwo zauważyć, że wszystkie jubileuszowe derby rozgrywano w grudniu…
Mimo tego, że oba kluby grały w finale Pucharu Szwajcarii łącznie aż 39 razy, nigdy nie spotkały się w finale.
Raz spotkały się w finale Pucharu Ligi (o owo trofeum walczono tylko przez 10 sezonów; od roku 1972 do 1982). Derbowy finał miał miejsce 26.III.1975 r. Grasshoppers wygrali 3:0.
W finale krajowego Pucharu się nie spotkali, za to w półfinale rozegrali chyba najlepsze derby w historii.
Był 3 marca 2004 roku. Półfinał Pucharu Szwajcarii i na stadionie Hardturm, Grasshoppers podejmowali sąsiada. Goście prowadzili w 83. min już 2:5, by ostatecznie polec w dogrywce 6:5! Zresztą, zobaczcie sami:
Grali w obu klubach
Piłkarzy, którzy grali w obu klubach doliczyłem się 23. Oto kilku z nich i garść ciekawostek:
Thomas Bickel – Pomocnik, w FCZ przez 3 lata (1985-88) rozegrał 92 mecze i strzelił 19 bramek, następnie w Grasshoppers przez 7 lat (1988-95), gdzie grał w 198 meczach i strzelił w nich 24 gole. Kiedyś w wywiadzie powiedział, że „(…) żaden inny mecz nie wzbudzał takiej dawki adrenaliny i takich emocji wśród zawodników i kibiców, jak derby Zurychu…”.
Tariq Chihab – Obrońca, Marokańczyk. W drużynie FC Zurych w latach 2000-04. Rozegrał 102 mecze i strzelił 7 bramek. W Grasshoppers kolejne 2 lata. Tam zagrał w 51 spotkaniach strzelając 4 gole. Gdy przeszedł do GCZ, pierwszy mecz jaki rozegrał, to… derby przeciwko swojemu poprzedniemu pracodawcy.
Jakob „Köbi” Kuhn – Pomocnik, później trener. Jeden z najwybitniejszych piłkarzy szwajcarskich wszech czasów. Urodzony w Zurychu, związany zawodowo tylko z dwoma klubami (oczywiście mowa o FCZ i GCZ). Wychowanek i główny rozgrywający przez 16 lat w FC Zurych (1961-77) w barwach którego to klubu zagrał w ponad 500 meczach. Z FCZ sześciokrotnie zdobył mistrzostwo i pięciokrotnie Puchar kraju, oraz dwa razy awansował do półfinału Pucharu Europy. W latach 1977-79 w Grasshoppers, gdzie zakończył zawodniczą karierę.
Wynton Rufer – Napastnik z Nowej Zelandii. W FC Zurych w latach 1982-86, gdzie rozegrał równo 100 meczów i zdobył 43 bramki. W Grasshoppers tylko jeden sezon (1988-89), za to aż 36 meczów oficjalnych i 18 bramek. Najjaśniejszy punkt reprezentacji Nowej Zelandii na MŚ w 1982 r. To właśnie tam wypatrzyli go wysłannicy europejskich klubów, jednak Rufer mimo wielu propozycji wybrał Zurych. Grając w Szwajcarii miał powiedzieć: „To było zawsze coś wyjątkowego, grać w derbach Zurychu”.
Kibicowski Zurych
Sytuacja bardzo podobna do omawianych wcześniej derbów Mediolanu i Edynburga. Kibiców mniej więcej podobna ilość z nieznaczną jednak przewagą FCZ.
FC Zurych jako „miejski klub” więcej fanów posiada w Centrum Zurychu i dzielnicach przyległych do niego, Grasshoppers, to raczej przedmieścia, choć w samym mieście, kibiców GCZ również nie brakuje.
FCZ, to ludzie reprezentowani przez tzw. „Working Class”, czyli klasę pracującą, robotników, rzemieślników itp.
Natomiast Grasshopper Club Zürich, to inteligencja, tzw. „Nobleman’s Club”.
Oczywiście ostatnimi czasy owe podziały uległy zatarciu i ludzi z różnych grup społecznych można spotkać po obu stronach stadionu, jednak historia i stereotypy pozostawiają swoje ślady w świadomości fanów…
FC Zurych, to grupa „Zürcher Südkurve”, która powstała w 1999 r. a jej nazwa wzięła się oczywiście od południowej trybuny, którą „młyn” FCZ zajmuje na stadionie Letzigrund.
Grasshoppers, to grupa „Grassmokers” (ciekawa nazwa) starsza o 9 lat od ZS. Pozostałe zorganizowane grupy kibiców GCZ, to m. in. „Blue-Side” założona w 1999 r., oraz „Wodka Fanatics” (jeszcze ciekawsza nazwa) z tegoż samego roku.
Obie ekipy z Zurychu są świetnie zorganizowane w dopingu, zachwycają oprawami (co widać na załączonych obrazkach), korzystają z pirotechniki, mają flagi na kijach, ogromne folie zwisające z dachu pełniące role sektorówek, słowem; są kompletnymi grupami Ultras.
***
Na deser fantastyczna oprawa FC Zurych przed derbami w 2008 r.:
Dariusz Kimla