Derby (37). Ethnikos Pireus – Olympiakos Pireus

Trzeci raz na Bałkanach, pierwszy raz w Grecji. Dziś zatrzymamy się w Pireusie, gdzie piłkarskie boje toczą dwie firmy: mniej znany Ethnikos oraz popularny Olympiakos.

Wprawdzie największe emocje w Grecji budzą spotkania rozgrywane między dwoma najlepszymi klubami tego kraju, ale tytułowanie meczów Olympiakos-Panathinaikos jako „derby Aten” jest nadużyciem i błędem. Pireus wprawdzie wchodzi w skład aglomeracji Wielkich Aten, ale jest osobnym miastem…

Warto poznać historię obu klubów z Pireusu, choćby ze względu na fakt, iż gdyby nie Ethnikos, Olympiakos być może w ogóle by nie istniał! Zaczynamy.

Największy port Grecji
Pireus, to miasto portowe położone na górzystym półwyspie liczące prawie 180 tys. mieszkańców. Jest stolicą nomarchii o tej samej nazwie i największym portem w kraju. Ma długą historię sięgającą starożytnej Grecji. Doskonale ufortyfikowany poprzez naturalną zatokę, stanowił ważny punkt historycznej krainy. Pireus został zasiedlony przez ludzi w XXVI w. p.n.e., ma już zatem ponad 4500 lat!

2

Współczesny Pireus, to miasto tętniące życiem, turystom oferuje wiele atrakcji, m.in. zabytki z czasów starożytnych, muzea, teatry, a dla amatorów kuchni (zwłaszcza owoców morza) liczne tawerny, restauracje i bary.

Rozłam w Ethnikosie
PAE Ethnikos Pireus został założony w 1923 r. Głównymi założycielami byli George Hatziandreou, Christos Peppas i Costas Ferlemis. Początkowo klub nazywał się Athletic and Football Club of Pireus. Rok później doszło do rozłamu w drużynie. Część działaczy i piłkarzy pozostała wierna klubowi, pozostali postanowili założyć własny. I tak powstał Olympiakos…

Ethnikos, to w wolnym tłumaczeniu „Narodowy”. W przeszłości klub trenowali Kazimierz Górski i Jacek Gmoch.

Barwy klubu to kolory niebieski i biały.

Klub swoje mecze rozgrywa na stadionie Municipal Ground of Moschato, który może pomieścić 2500 widzów.
Oficjalnie stadionem klubu jest Karaiskaki, ale gdy po przebudowie na potrzeby IO 2004 r. umiejscowione zostały na nim czerwone krzesełka, Ethnikos zrezygnował z występów na tym stadionie. Honor przede wszystkim…

3

Olympiakos Pireus został założony 10 marca 1925 r. Korzystając z transliteracji, napiszę iż klub nazywa się „Olympiakos Syndesmos Filathlon Peiraios”, co możemy przetłumaczyć jako „Olimpijski Klub Kibiców w Pireusie”. Jak już wcześniej pisałem, Olympiakos założyli niezadowoleni członkowie Ethnikosu, którzy odłączyli się od niebiesko-białej drużyny. Pomysłodawcą nazwy był Notis Kamberos.

Przydomki klubu brzmią następująco: „Thrylos” (Legenda), „Erythrolefki” (Czerwono-biali) i „Kokkini” (Czerwoni).

Trenerami klubu w przeszłości byli… Kazimierz Górski i Jacek Gmoch!

Barwy klubu to kolory czerwony i biały.

Olympiakos swoje mecze rozgrywa na stadionie Karaiskakis, który może pomieścić ponad 32 tys. widzów.

4

Odległość między stadionami w linii prostej wynosi niecałe 2 km.

Trofea
Olympiakos, to najbardziej utytułowany klub w historii greckiego futbolu. Jest rekordzistą swojego kraju pod względem tytułów mistrzowskich, pucharów i superpucharów.

To także lider, jeśli chodzi o grę w najwyższej klasie rozgrywek w Grecji – 57 sezonów, lecz tu palmę pierwszeństwa dzieli z Panathinaikosem i PAOK-iem Saloniki.

Na arenie międzynarodowej klubowi nie wiodło się jednak najlepiej; dwukrotnie udało się osiągnąć ćwierćfinały; Puchar Europy 1998/99 i Puchar Zdobywców Pucharów 1992/93.

Ethnikos ma na swoim koncie tylko jedno klasyczne trofeum; Puchar Grecji zdobyty w 1933 r. Była to druga edycja tych rozgrywek, drużyna w finale pokonała Aris Saloniki (2:2 i 2:1 w dodatkowym meczu). W półfinale Ethnikos odprawił z kwitkiem Olympiakos (zwycięstwo 2:1).

Niebiesko-biali grali w najwyższej klasie rozgrywek 36 sezonów.

5

Ethnikos Pireus
Puchar Grecji – 1 raz

Olympiakos Pireus
Mistrzostwo Grecji – 42 razy
Puchar Grecji – 27 razy
Superpuchar Grecji – 4 razy (rozegranych tylko dziewięć edycji)
Łącznie – 73 trofea (wszystkie krajowe)

Derby Pireusu
Nigdzie nie znalazłem statystyk traktujących omawiane derby. Przestudiowałem jednak ligę grecką sezon po sezonie i w ten sposób udało mi się skompletować pełne zestawienie derbów oficjalnych (liga i puchar krajowy).

Łącznie derby Pireusu na szczeblu oficjalnym rozgrywane były 105 razy. Olympiakos, co szczególnie nie dziwi, ma lepszą statystykę – wygrywał 72 razy, przy tylko 12 zwycięstwach Ethnikosu. Remisy odnotowano 21 razy.

Stosunek bramek – 215:94 na korzyść „Thrylos”.

Najwyższe wygrane bardziej utytułowanego klubu, to dwukrotnie po 5:0.
Najwyższe zwycięstwa Ethnikosu, to trzykrotnie 2:0.

6

Grali w obu klubach
Piłkarzy grających w obu omawianych klubach znalazłem kilkunastu, ostatecznie wybrałem czterech; kryterium to występy w reprezentacji swojego kraju.

Tasos Mitropoulos – Pomocnik ur. w 1957 r. w Volos. Wychowanek klubu Aris Petroupoli, lecz seniorską karierę zaczynał w Ethnikosie, gdzie grał w latach 1976-81. Tam rozegrał 112 meczów i zdobył 25 goli. Następne 11 sezonów w barwach rywali. Tam aż 270 spotkań i 55 bramek. W reprezentacji Grecji rozegrał łącznie 76 meczów i trafiał ośmiokrotnie. Był na MŚ 1994 i zagrał tam we wszystkich trzech meczach. Grecja zagrała katastrofalnie i nie wyszła z grupy (stosunek bramek 0:10). Po zawieszeniu butów na kołku Mitropoulos zajął się polityką.

Giovanni Silva de Oliveira – Brazylijski napastnik ur. w 1972 r. w miejscowości o nazwie Abaetetuba. Bardzo utytułowany i znany piłkarz. W swojej karierze wiele klubów, wśród nich m.in. Santos, Barcelona i oczywiście obie firmy z Pireusu. W Olympiakosie w latach 1999-05 (129/61), w Ethnikosie sezon 2006/07 (8/3). W reprezentacji swojego kraju 18 meczów i sześć goli. Wicemistrz Świata z 1998 r.

Foto Strakosha – Albański bramkarz ur. w 1965 r. w mieście Memaliaj. W Ethnikosie w latach 1991-93 (33/0), w barwach rywali w okresie 1993-97 (39/0). Strakosha jest rekordzistą wśród bramkarzy albańskich, jeśli wziąć pod uwagę występy w reprezentacji. W barwach swojej kadry zagrał 73 razy.

Petros Xanthopoulos – Obrońca ur. w 1959 r. Karierę piłkarską zaczynał w Olympiakosie, gdzie grał w latach 1978-88. Na jego koncie aż 238 meczów w czerwono-białym trykocie i osiem goli. W barwach rywali w latach 1988-90 (37/5). W reprezentacji 21 spotkań bez gola.

Kibice
Oba kluby mają swoich zagorzałych fanów. Ogromną przewagę w Pireusie mają fani Olympiakosu, ale nie zawsze tak było…

8

Od czasu powstania obu klubów aż do lat 70-tych oba kluby miały spore rzesze kibiców. Wszystko zaczęło się zmieniać, gdy Ethnikos miał słabsze sezony i spadał do II ligi, natomiast rywale gromadzili trofea. Fani niebiesko-białych do dziś wypominają sąsiadom podkradanie piłkarzy i nieuczciwe praktyki dotyczące transferów. Szalę goryczy przelało to, o czym pisałem przy okazji stadionów. Krzesełka miały być w barwach neutralnych, ew. część miała być niebieskich a pozostała część czerwonych. Ostatecznie wszystkie trybuny mają czerwone siedziska…

 ÅÈÍÉÊÇ / ÅÈÍÉÊÏÓ ÁÓÔÅÑÁÓ-ÅÈÍÉÊÏÓ

Kibice obu klubów nie przepadają za sobą, szczególną niechęcią darzą sąsiadów kibice Ethnikosu. Mimo, iż jest ich o wiele mniej, trzymają się razem i pozostali wierni swojemu klubowi. Jest to młyn liczący kilkaset osób, fani jeżdżą za drużyną po całym kraju i głośno dopingują. Nie stronią od pirotechniki, co zresztą jest normą w krajach bałkańskich…

Kibice Olympiakosu to jedna z najbardziej fanatycznych i najlepiej zorganizowanych grup kibicowskich w Europie. Nie ma w tym żadnej przesady; potwierdzi to każdy zainteresowany tematem.

1

Fani klubu, to grupa kompletna, jeśli chodzi o szerokie pojęcie „Ultras”. Mają na wyposażeniu wszystkie akcesoria potrzebne do dopingu, są oddani, potrafią jechać za drużyną na drugi koniec świata w kilka tysięcy osób, i nie stronią od awantur…

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Klub jest najbardziej popularny w Grecji, wg różnych badań kibicuje mu ok. 30% Greków, co daje liczbę ok. 3 mln ludzi. W całej aglomeracji Wielkich Aten klub również przoduje – 45% fanów kibicuje Olympiakosowi, dystansując tym samym Panathinaikos i AEK! Olympiakos jest również najpopularniejszy w Środkowej Grecji, na Peloponezie, w Tesalii i na Wyspach Jońskich.

11

Najliczniejsza grupa fanów to „Gate 7” skupiająca kilkadziesiąt tysięcy fanatyków! Nazwa związana jest z największą tragedią w historii greckiego futbolu. 8 lutego 1981 r. Olympiakos grał mecz ligowy z AEK Ateny. Na stadionie Karaiskakis zasiadł wtedy nadkomplet widzów; ponad 35 tys. Gospodarze wygrali 6:0, na trybunach zapanowała euforia. Kibice pośpiesznie rzucili się do wyjść, by świętować na ulicy. Niestety, brama nr 7 była zamknięta (wg niektórych relacji uchylona zaledwie na szerokość pół metra). Śmierć poniosło wtedy 21 osób (19 na miejscu, dwie pozostałe w szpitalu)…

ÔÓÁÌÐÉÏÍÓ ËÉÃÊ / ÏÓÖÐ-ÑÏÌÁ / CHAMPIONS LEAGUE / OLYMPIAKOS-ROMA

Fani Olympiakosu to prawicowy elektorat, choć skupia wokół siebie ludzi z różnych grup społecznych. Kibice bratają się z fanatykami Crvenej zvezdy i Spartaka Moskwa. Jest to bezapelacyjnie najsilniejsza zgoda w Europie. Zgoda ta nazywana jest Orthodox Brothers (prawosławni bracia), a hasło tego sojuszu to: trzy kluby – dwa kolory – jedna religia.

13

Dariusz Kimla