Derby (43). Göztepe SK – Karşıyaka SK
Tym razem w naszym cyklu turecki Izmir i para Göztepe – Karşıyaka. Niektórzy określają te derby, jako najniebezpieczniejsze i najbardziej fanatyczne w tym kraju…
Podobno nawet derby Stambułu nie niosą aż takiej dawki emocji wśród bezpośrednio zainteresowanych. Ciężko stwierdzić jednoznacznie, czy to prawda. Łatwo jednak przyznać, że owa para jest niezmiernie ciekawa i zasługuje na swój odcinek. Zwłaszcza, że rzeczone derby są w posiadaniu niesamowitego rekordu. O nim jednak w ostatnim rozdziale. Zachęcam do lektury.
Smyrna
Izmir, to miasto leżące w zachodniej Turcji nad Zatoką Smyrneńską, która jest częścią Morza Egejskiego. Liczy ok. 3 mln mieszkańców i jest trzecim miastem Turcji biorąc pod uwagę zaludnienie. Od Starożytności miejsce to nazywało się Smyrna. Nomenklatura zmieniła się w roku 1930, kiedy to turecka ustawa o usługach pocztowych przyjęła oficjalną nazwę „Izmir”. Poprzednia zapewne za bardzo kojarzyła się z Grecją…
Dwie ciekawostki: miasto liczy ok. 4000 lat, a w ciągu ostatnich dwudziestu jego ludność wzrosła dwukrotnie! Wracamy do piłki.
Göz Göz & Kaf Sin Kaf
Göztepe Spor Kulübü powstał 14 czerwca 1925 r. Został założony przez sześciu pasjonatów futbolu, jako opozycja do istniejącego od roku 1914 klubu Altay SK, który był wówczas jedynym liczącym się klubem piłkarskim w Izmirze.
Barwy klubu to kolory czerwony i żółty.
Przydomki: „Göz Göz” i „Tam 35”.
Barwy Göztepe reprezentował polski bramkarz Radosław Majdan.
Drużyna swoje mecze rozgrywa na Bornova Doğanlar Stadium. Obiekt może pomieścić ponad 12 tys. widzów.
Karşıyaka Spor Kulübü powstał 1 listopada 1912 r. i jest najstarszym klubem piłkarskim Izmiru.
Barwy to kolory zielony i czerwony.
Przydomki: „Kaf Sin Kaf” i „35,5”.
W klubie tym grał polski zawodnik Jacek Cyzio.
Drużyna gra na İzmir Atatürk Stadyumu, na którym może zasiąść ponad 51 tys. kibiców.
Odległość między stadionami w linii prostej wynosi ok. 7,2 km.
Trofea
Tylko Göztepe ma na koncie klasyczne trofea – łącznie cztery. W roku 1950 klub został mistrzem kraju (nieoficjalne rozgrywki), dwukrotnie udało się zdobyć Puchar Turcji (1969 i 1970). W 1970 r. zdobyli także Superpuchar Turcji.
Klub jest również pierwszym w historii tureckiej piłki, któremu udało się osiągnąć półfinał w europejskich pucharach; w sezonie 1968/69 Göztepe grało w Pucharze Miast Targowych (odpowiednik późniejszego Pucharu UEFA i dzisiejszej Ligi Europy). Zespół z Izmiru eliminował kolejno: Olympique Marsylia, Arges Pitesti, OFK Belgrad i Hamburger SV (walkower). Dopiero w półfinale klub znalazł pogromcę w postaci węgierskiego Ujpestu.
GSK gra obecnie w pierwszej lidze (drugi poziom rozgrywek), a KSK w drugiej (III poziom).
Göztepe
Mistrz Turcji – 1 raz
Puchar Turcji – 2 razy
Superpuchar Turcji – 1 raz
Izmir Derbisi
W rozgrywkach oficjalnych oba kluby spotykały się ze sobą 59 razy.
Idealny remis – obie ekipy wygrywały po 23 mecze. Remisy odnotowano 13 razy.
Pierwsze derby odbyły się w 1944 r. i zakończyły się zwycięstwem Göztepe 3:1.
Najwyższa wygrana Göztepe to wynik 3:0 (trzykrotnie).
Najwyższe zwycięstwa Karşıyaki, to rezultat 6:2 i dwukrotnie po 4:0.
Najwięcej goli w derbach Izmiru (po cztery) strzelili: Gürsel Aksel i Tuncer Çeliktaş (Göztepe), oraz Ogün Altiparmak (Karşıyaka).
Grali w obu klubach
Znalazłem tylko dwóch piłkarzy reprezentujących oba omawiane kluby. Pierwszy raz mam do czynienia z taką sytuacją. To chyba jednak dobre odzwierciedlenie tego, jaki jest stosunek kibiców do piłkarzy, którzy zmienią barwy ukochanej drużyny na trykot znienawidzonego rywala. Łatwo nie jest, ale nikt nie mówi, że Turcja ma kulturalnych, piknikowych fanów. Na pewno nie obiecywał tego Mirosław Szymkowiak, który zabarykadowany w szatni po przegranym meczu Trabzonsporu, marzył o tym, by znaleźć się we własnym mieszkaniu…
Oto dwóch śmiałków, którzy odważyli się grać w obu klubach podczas swoich karier:
Evren Erdeniz – Pomocnik, ur. w 1983 r. w miejscowości Pazar. W GSK sezon 2003/04, gdzie rozegrał 17 spotkań i nie zdobył bramki. W barwach rywali dwukrotnie na wypożyczeniu z klubów z Ankary. W „Kaf Sin Kaf” łącznie 26 meczów i cztery gole.
Bülent Üçüncü – Pomocnik, ur. w 1974 r. w Stambule. W Göztepe sezon 1999/00, w KSK w sezonie 2004/05. Wcześniej przez pięć lat we francuskim FC Lorient.
Carsi i YALI
Turcja to Imperium Osmańskie, kebab i kibice piłkarscy. Ot, pierwsze skojarzenia. Kibice oddani i fanatyczni. Świry w czystej postaci – miażdżący doping, płonące trybuny, flagi i awantury. Najkrótsza charakterystyka, bez zbytecznej analizy. Taka ich mentalność po prostu…
Nie inaczej jest w omawianym Izmirze. Jak już we wstępie napisałem, tamtejsze derby, to bodaj najgorętsze mecze w całej piłkarskiej Turcji. Nienawiść fanów obu klubów jest tak ogromna, że do częstych awantur dochodzi nie tylko w dniu meczów. Bywało i tak, że w owych zadymach ginęli ludzie…
Obie ekipy są liczne i wiedzą na czym polega doping i „Ultras”. Wspominałem o światowym rekordzie, oto szczegóły: 16 maja 1981 r. miały miejsce derby na szczeblu drugoligowym. Na stadionie zasiadło 80 tys. kibiców – po 40 tys. biletów dla obu grup. Nigdy wcześniej, ani później, na żadnym stadionie na świecie nie zasiadło więcej widzów na tym etapie rozgrywek ligowych… Dla porządku napiszę, że mecz zakończył się wynikiem bebramkowym.
Chodzą słuchy, że w ilości kibiców, Göztepe ustępują pola tylko trzem wielkim firmom ze Stambułu. Zorganizowana grupa tego klubu, to YALI, która została założona w 1998 r.
Odpowiednikiem YALI w Karşıyace jest ekipa o nazwie Carsi założona w 1991 r.
Fani Göztepe, to głównie południowa część miasta. Sami siebie nazywają prawdziwymi Smyrnianami i utożsamiają się z Izmirem, podkreślając z dumą na oprawach meczowych, że są klubem z tego miasta.
Kibice Karşıyaki, to z kolei opanowane rejony na północy Izmiru. Jak mówią – nie są klubem z Izmiru, tylko prawdziwie tureckim, który ma siedzibę w Karşıyace (formalnie jest to dystrykt miasta).
Na zakończenie odcinka krótki filmik. Kilka pierwszych sekund, to pokaz pirotechniki w wykonaniu Göztepe, później popis wokalny kibiców Karşıyaki, którzy w tym meczu pełnili rolę gospodarza:
Dariusz Kimla