Derby (6). Real Betis – Sevilla FC

Dziś słoneczna Andaluzja i derby jej największego miasta – Sewilli.

Wybór Sewilli był spontaniczny i szybki. Tym razem przyjąłem dwie zasady: kraj jeszcze nie prezentowany w cyklu i słońce praktycznie przez cały rok. W ten sposób Sewilla niemal od razu wpadła mi do głowy. No to startujemy.

Stolica Andaluzji
Sewilla, to piękne miasto położone na południu Hiszpanii liczące ponad 700 tys. mieszkańców. Tu znajduje się najstarsza Arena walk byków w Hiszpanii, uwaga, podaje jej nazwę: Plaza de Toros de la Real Maestranza de Caballería de Sevilla.
Stąd również pochodzi ciekawe i specyficzne zjawisko kulturowe, zwane Flamenco. Tu wreszcie odbywają się piłkarskie derby rozgrywane między Betisem i Sevillą.

Beticos i Sevillistas
Real Betis Balompié powstał 12 września 1907 r., kiedy to grupa studentów Politechniki w Sewilli postanowiła założyć klub, jako opozycję do powstałego dwa lata wcześniej klubu Sevilla FC.

Etymologia nazwy klubu wygląda następująco: Real znaczy „królewski”, Betis to łacińska nazwa rzeki Gwadalkiwir, która przepływa przez Sewillę, Balompié natomiast, to w wolnym tłumaczeniu „piłka nożna”.

Przydomki klubu brzmią ciekawie: Beticos, Verdiblancos, Verderones i Verdolagas. Trzy ostatnie, to odniesienia do barw klubowych; verde, to z hisz. „zielony”; barwy klubu, to kolory zielony i biały.

Betis swoje mecze rozgrywa na Estadio Benito Villamarin, który może pomieścić ponad 52 tys. widzów.

Sevilla Futbol Club, jak wcześniej wspomniałem, jest klubem starszym od derbowego rywala o 2 lata. Powstał 15 października 1905 r., kiedy to Gubernator Sewilli ogłosił oficjalnie, iż w mieście narodził się pierwszy klub piłkarski.

Nazwy klubu nie trzeba nikomu wyjaśniać.

Przydomki, tak, jak w przypadku Betisu, brzmią nietypowo dla nas, Słowian: Sevillistas, Nervionenses i Palanganas. Pierwszy; wiadomo, ostatni to „miednice”, może ktoś pomoże w tłum. drugiego przydomka? Czyżby znaczyło to „nerwowi”?

Barwy klubu, to kolory czerwony i biały.

Sevilla swoje mecze rozgrywa na Estadio Ramon Sanchez Pizjuan, który może pomieścić 45,5 tys. kibiców.

Odległość między stadionami w linii prostej wynosi 3 km.

Ciekawostką jest, że na obu stadionach rozgrywano mecze podczas MŚ w roku 1982. I to mecze tej samej grupy eliminacyjnej. To się nazywa kompromis. Na stadionie Betisu, Brazylia zagrała ze Szkocją i Nową Zelandią, a na stadionie Sevilii „Kanarkowi” kopali z drużyną radziecką. Ponadto na tym drugim obiekcie odbył się pamiętny półfinał gdy Harald „Toni” Schumacher znokautował Patricka Battiston, a RFN w karnych i niezasłużenie pokonał Francuzów.

Trofea
Sevilla jest bardziej utytułowana od derbowego rywala, posiada także międzynarodowe laury, którymi nie może się poszczycić Betis…

Oprócz klasycznych trofeów (poniżej), oba kluby posiadają mnóstwo tytułów i pucharów rozgrywanych w ramach nieoficjalnych lub lokalnych rozgrywek. I tu warto wymienić Puchar Andaluzji rozgrywany w latach 1915 – 1940, który Sevilla wygrywała 17 razy, podczas gdy Betis tylko raz. Chcąc wymienić wszystkie rozgrywki i lokalne trofea, potrzeba by było osobnego artykułu.

Rok 1935, to data szczególna dla obu andaluzyjskich klubów: wtedy to Betis zdobył swe pierwsze i jedyne jak dotąd mistrzostwo Hiszpanii, a Sevilla zdobyła swoje pierwsze wielkie trofeum: Puchar Hiszpanii.

Real Betis
Mistrzostwo Hiszpanii – 1 raz
Puchar Hiszpanii – 2 razy
Łącznie – 3 trofea (wszystkie krajowe)

Sevilla FC
Mistrzostwo Hiszpanii – 1 raz
Puchar Hiszpanii – 5 razy
Superpuchar Hiszpanii – 1 raz
Puchar UEFA – 2 razy
Superpuchar Europy – 1 raz
Łącznie – 10 trofeów (7 krajowych i 3 międzynarodowe)

116 oficjalnych derbów
Muszę przyznać, że pierwszy raz przy zbieraniu materiałów liczbowych o derbach spotkałem się z takimi rozbieżnościami w rozmaitych źródłach. Żeby nie było błędów i by było rzetelnie, skupiłem się jedynie na spotkaniach oficjalnych. Zresztą w ten sam sposób traktują poważni statystycy i historycy futbolu owe mecze. Ciężko jest ustalić ilość łącznych spotkań, ze względu na niepełne dane i ogromną ilość niezarchiwizowanych meczów towarzyskich i potyczek w lokalnych rozgrywkach. Dotyczy to zwłaszcza meczów przedwojennych. Na pewno derby stolicy Andaluzji były rozgrywane ponad 200 razy, jednak trudno o precyzję. Skupiłem się zatem na spotkaniach na szczeblu krajowym, oficjalnym.

Oficjalnie więc, derby rozgrywano 116 razy. Sevilla wygrywała 52 razy, remisów zanotowano 28, Betis schodził zwycięski z murawy 36 razy.

Najwięcej bramek w derbach oficjalnych (7) padło w roku 1940 – zwycięstwo Sevilli 4:3, oraz 3 lata później, kiedy to ponownie Sevilla ograła rywali, tym razem 5:2.

Najwyższa wygrana Betisu, to skromne 3:0 w latach 1935 i 1997 (oba mecze na boiskach rywala).

Najwyższa wygrana Sevilli, to 5:0 w roku 1943.

Derby przerwane
Pierwszy mecz między rywalami odbył się 8 października 1915 r. Sevilla wygrała 4:3, jednak meczu nie dokończono, ze względu na wtargnięcie kibiców Sevilli na murawę i wymuszeniu na arbitrze zakończenie meczu! Od tej pory można się było spodziewać, że derby tego słonecznego miasta nie będą już nigdy spokojne…

W październiku 2002 r. w meczu ligowym na stadionie Sevilli, mecz został przerwany z powodu awantury, którą wywołali miejscowi kibice. Najpierw zaatakowali ochronę na stadionie, następnie bramkarza gości Toniego Pratsa.

Ćwierćfinał Pucharu Króla sezonu 2006/07 na stadionie Betisu, również nie należał do spokojnych meczów. W 56. min meczu przy stanie 0:1, z sektorów gospodarzy wystrzelona została rakietnica, która trafiła w głowę trenera gości Juande Ramosa. Cel był raczej zamierzony; Ramos pięć lat wcześniej był trenerem Betisu (poniżej kilka słów o nim). Rzadko kiedy takie zmiany barw się wybacza w miastach derbowych. Jak widać, dotyczy to nie tylko zawodników… Ramosa nieprzytomnego odwieziono do szpitala, a piłkarze na znak protestu i solidarności ze swoim trenerem zażądali przerwania meczu. Tak też się stało. Ćwierćfinał dokończono 3 tyg. później w Getafe, lecz wynik nie uległ zmianie. Do półfinału awansowała Sevilla, by ostatecznie zdobyć Puchar Hiszpanii w tamtym sezonie.

Grali w obu klubach
Oto kilku piłkarzy grających dla obu klubów z Andaluzji:

Francisco Antunez – Obrońca, urodzony w Sewilli. Grał zarówno w drużynach juniorskich, jak i seniorskich Betisu i Sevilli! Jako senior w Betisie w latach 1941-45, by po zakończeniu działań wojennych przenieść się do Sevilli (1945-52). Z Sevillą mistrz kraju, uczestnik MŚ w Brazylii w 1950 r.

Diego Rodriguez Fernandez – Prawy obrońca. W Betisie w latach 1982-88, w Sevilli w okresie 1988-96. W barwach tych pierwszych rozegrał 198 meczów ligowych, w Sevilli 252 spotkania w La Liga. Zatem łącznie w obu omawianych klubach rozegrał równo 450 spotkań ligowych!

Jose Mari – Napastnik. W mojej skromnej opinii niespełniony talent. Profesjonalną karierę zaczynał w Sevilli, gdzie grał przez jeden sezon (1996-97). Później m.in. w Atletico i Milanie. We Włoszech sobie nie poradził i wrócił do swojej ojczyzny. W Betisie w latach 2007-09, gdzie grał jako zmiennik i zdobył tylko jedną bramkę…

Enrique Mateos – Napastnik, urodzony w Sewilli. 8-krotny reprezentant Hiszpanii, w Sevilli w latach 1961-64, gdzie trafił z Realu Madryt. W Betisie przez jeden sezon (1965-66). Fantastyczny zawodnik, który z Realem zdobył pięć razy z rzędu Puchar Europy.

Salva Sevilla – Pomocnik. Zawodnika o takim nazwisku nie mogłem pominąć. Wychowanek Betisu, lecz w nim jako senior, dopiero od ub. roku. Wcześniej m.in. w rezerwach Sevilli (2005-08).

Trenowali oba kluby
Rozdział, którego w poprzednich derbach nie było i sam nie wiem, czy będzie on stały. Tu jednak nie mogłem pominąć tego wątku, ze względu na kilka nazwisk poniżej. Łącznie trenerów, którzy opiekowali się obydwoma klubami, było ośmiu. Oto kilku z nich:

Patrick O’Connell – Irlandzki piłkarz i trener. Karierę piłkarską zaczynał w klubie Belfast Celtic. Trenerem Betisu był dwukrotnie: 1932-35 i 1940-42. To on zdobył jedyne mistrzostwo Hiszpanii dla biało-zielonych, a Sevillę trenował w czasie wojny (1942-45) i w 1943 r. wprowadził ją do pierwszej ligi.

Luis Aragonés – Jeden z najwybitniejszych hiszpańskich szkoleniowców. W Betisie jako trener także dwukrotnie: 1981-82 i 1997-98. W Sevilli w latach 1993-95. W omawianym mieście jednak bez większych sukcesów. Największe triumfy święcił z Atletico i reprezentacją Hiszpanii. W 2008 r. zdobył Mistrzostwo Europy z kadrą.

Juande Ramos – Kolejny wybitny hiszpański trener. W Betisie w sezonie 2001-02, w Sevilli dwukrotnie dłużej; 2005-07. Z Sevillą niesamowicie udane dwa sezony. W pierwszym z nich wygrany Puchar UEFA i Superpuchar Europy. W następnym Puchar obroniony i na dokładkę Puchar Króla i Superpuchar Hiszpanii. To dwa najbardziej udane i obfite w trofea sezony w historii Sevilli: dokładnie połowę laurów, jakie zgromadziła Sevilla w ciągu 106 lat swojego istnienia, zdobył Ramos w ciągu zaledwie dwóch lat pracy w tym klubie!

Sewilla kibicowsko
Południowy temperament, gorąca temperatura na meczach (dosłownie i w przenośni), donośny doping, oprawy choreograficzne – oto wizytówki kibiców Sewilli. Jeśli komuś się wydaje, że ruch kibicowski w Hiszpanii umarł, myli się. Na szczęście! Obok kibiców Atletico Madryt, kibice z Sewilli uważani są za najlepszych w kraju. Na zdjęciach argumenty przemawiające za tym.

Sevilla, to klub elity, nazywany niekiedy „Senhorito Andaluz”. Kibiców w biało-czerwonych koszulkach i szalikach można spotkać głównie w centrum miasta i dzielnicach przyległych do niego.

Betis, to z kolei klub klasy robotniczej, biedniejszej części Andaluzji. Owe podziały się oczywiście wymieszały, ale geneza była właśnie taka. Kibiców RBB można uświadczyć raczej w dzielnicach umiejscowionych dalej od centrum i na peryferiach miasta.

Największa grupa kibiców Sevilli, to „Biris Norte” powstała w 1975 roku. To ludzie o poglądach lewicowych. Mają bardzo złe kontakty z Atletico Madryt i przy okazji tych meczów, dochodzi często do awantur między kibicami tych klubów. Przy okazji derbów Sewilli jest zresztą podobnie…

Odpowiednikiem BN w Betisie, jest grupa „Supporters Sur” powstała w 1986 r. To grupa Ultras odpowiedzialna głównie za oprawy i doping.

Jest też grupa skrajnie prawicowa „Brigadas Verdiblancas”, oni jednak nie angażują się zbytnio w działalność Ultras…

Większą rzeszę kibiców w Sewilli ma jednak Sevilla FC.

Na deser krótki film z derbów Sewilli. Poczujcie tą gorącą atmosferę:

Dariusz Kimla