Euro od A do Z
Mundialeiro miało swój alfabet, niech Europa też ma abecadło.
Zaraz mistrzostwa, inne niż dotychczasowe (z wielu powodów). Jedziemy po kolei, nie tracąc czasu na zbędne zdzierania klawiatury:
Arbiter – Anders Frisk, szwedzki sędzia, który jest rekordzistą w liczbie turniejów, liczbie meczów i liczbie meczów na jednym turnieju. Z zawodu agent ubezpieczeniowy.
Beau Jeu – Piłka, którą grano w fazie grupowej Euro 2016. Znakomita. Pewnie dlatego, że wykonana w podobny sposób do Brazuki. BJ woziłem w bagażniku przez cztery lata i ani razu nie trzeba jej było pompować.
Cristiano Ronaldo – Rekordzista w wielu klasyfikacjach – najwięcej turniejów w których grał, meczów w turniejach, minut rozegranych, meczów wygranych, najwięcej spotkań, w których zdobył gola itd…
Delaunay – Henri Delaunay – to o Puchar nazwany jego imieniem biją się reprezentacje na turniejach Euro. Puchar zaprojektował nie kto inny, tylko jego syn – Pierre Delaunay.
Europa – Dwa zdania, ale nie o kontynencie, tylko o Konfederacji. Ta skupia aż 55 federacji, w tym kilka spoza… Europy.
Francja – Pierwszy gospodarz turnieju, łącznie Francuzi trzy razy organizowali zawody (rekordziści), dodatkowo dwukrotni mistrzowie i raz wicemistrzowie Europy.
Grecja – Sprawca największej niespodzianki w piłce nożnej, nie tylko europejskiej. Czy w historii futbolu? Wg mnie tak.
Hiszpania – Drugi z kolei, po Francji, gospodarz turnieju, trzykrotni mistrzowie (rekord dzierżony z Niemcami). Obronili tytuł jako jedyni dotychczas…
Iker Casillas – Najwięcej turniejów, w których był zgłoszony jako zawodnik (aż 5!), dwukrotny mistrz Europy, najwięcej meczów bez wpuszczonej bramki (9), najwięcej meczów w bramce na Euro (rekord wraz z Buffonem), itd…
Jugosławia – Nie mogło zabraknąć tu tego kraju. Pierwsi przegrani w finale (1960), gospodarze w roku, w którym się urodziłem (1976). Wtedy w Euro grały cztery ekipy, Jugole zajęli IV miejsce. W 1992 r. zostali wykluczeni z turnieju, w ich miejsce pojechała Dania… i zdobyła tytuł.
Król strzelców – Łącznie takim mianem może się legitymować 30 grajków (na 15 mistrzostw). O kilku jest tu mowa…
Lars Lagerbäck – Kolejny Szwed rekordzista. Tym razem trener, który ze swoimi reprezentacjami brał udział w największej liczbie turniejów (4). Jako selekcjoner Szwecji w 2000, 2004 i 2008, a Islandii w 2016.
Łotwa – Tylko raz na Euro, ostatnie (33.) miejsce na liście wszech czasów wszystkich finalistów, za to wstydu dzielni Łotysze w Portugalii 2004 nie przynieśli. Dobrze pamięta prezes Boniek, jak ta federacja dostała się na turniej…
Tam grupowe 0:0 z Niemcami wprawiło w osłupienie całą piłkarską Europę.
Müller – Dwóch zawodników reprezentacji Niemiec o tym nazwisku zdobywało koronę króla strzelców – Gerd w 1972 i Dieter w 1976. Ten pierwszy wykręcił niesamowity bilans w kadrze (63/69!), Dieter natomiast 12/9, z czego cztery trafienia były na Euro’76, które wystarczyły do zdobycia zaszczytnego tytułu KS.
Niemcy – Nasi zachodni sąsiedzi to absolutni rekordziści pod względem medali Euro (3 złota, 3 srebra, 3 półfinały), co oznacza że sześciokrotnie grali w finale, a dziewięć razy w półfinale!
Ondruš – Na imię ma Anton. To były czechosłowacki stoper, mistrz Europy, który zasłynął m.in. pierwszym golem samobójczym w Euro. Zdobył go w półfinale turnieju 1976 (Czechosłowacja – Holandia 3:1).
Ósemka – Dotychczas odbyło się 15 edycji, w czterech z nich grało po osiem drużyn (1980-1992). Moim zdaniem optymalnie byłoby 16 ekip.
Platini – Były prezes UEFA był mistrzem naszego kontynentu w 1984, wtedy też był królem strzelców, do dziś pozostaje rekordzistą w liczbie strzelonych goli w jednym turnieju.
Quaresma – Portugalczyk wielokrotnie w przeszłości spisywany na straty. Potrafił się jednak odbudować, w 2016 zdobył tytuł ME z kadrą, w finale zastępując kontuzjowanego CR.
Rehhagel – Niemiecki trener zdobył tytuł z Grecją i dzięki temu pozostaje jak dotąd jedynym „zagranicznym” selekcjonerem w historii Euro.
Stadio Olimpico – Stadion w Rzymie, na którym rozegrano łącznie siedem meczów dwóch mistrzostw, w tym aż trzy(!) finały. Tu zostanie rozegrany pierwszy mecz Euro 202?.
Trzecie miejsce – Mecze o III miejsce były rozgrywane w sześciu pierwszych turniejach. Od 1984 r. zrezygnowano z tego meczu. Nie mam zdania, czy słusznie…
UEFA – Prawdziwy gospodarz, a poprawniej byłoby „właściciel” zawodów.
van Basten – Starsze roczniki pamiętają ME’1988, niesamowitą Holandię z magicznym trio – Gullit, Rijkaard, van Basten. Szczególnie ten ostatni poprowadził ekipę do złotego medalu; król strzelców i najlepszy piłkarz imprezy.
Włochy – Dwukrotny gospodarz, mistrz z 1968 i dwukrotny wicemistrz (2000, 2012).
Xavi – Dwukrotny mistrz Europy, najlepszy piłkarz turnieju w 2008 r.
Yellow – Literka zapożyczona z mundialowej edycji. Trzy ekipy w Europie grają często w żółtych koszulkach; Rumuni pięciokrotnie w finałach, ćwierćfinał w 2000 r. W tym roku nie zagrają, mimo że w Bukareszcie będą meczyki… Szwedzi byli gospodarzami w 1992 r., wtedy doszli do półfinału i to najlepszy ich wynik w Euro (łącznie w turniejach 6 występów – łącznie z tegorocznym). Ukraina zagra trzeci raz w Euro, dotychczas nie wyszła nawet z grupy.
ZSRR – Pierwsi mistrzowie i trzykrotni wicemistrzowie Europy!
Dariusz Kimla