Kiedyś mieli gwiazdy
Najsłynniejszym przedstawicielem gruzińskiego narodu był Josef Wissarionowicz Dżugaszwili. Ten jednak w piłkę nie grał na tyle dobrze, żeby załapać się do reprezentacji Kraju Rad. Choć gdyby nalegał, pewnie by go wystawili…
Historia reprezentacji Gruzji jest stosunkowo krótka. Kraj, który odzyskał niepodległość w 1991 roku, rok później wstąpił do wielkiej rodziny FIFA i UEFA. Pierwszy start w bojach eliminacyjnych do wielkiej imprezy Gruzini zanotowali w dwa lata później, gdy przystąpili do kwalifikacji Euro 1996. Wtedy podopieczni Aleksandra Cziwadze ugrali 15 punktów i zajęli w grupie trzecie miejsce, będąc za Niemcami i Bułgarią, a przed Mołdawią, Albanią i Walią. Kolejne występy Gruzji w eliminacjach do wielkich imprez:
El. MŚ 1998, 4. miejsce, grupa z Włochami, Anglią, Polską i Mołdawią
El. ME 2000, 6. miejsce, grupa z Norwegią, Słowenią, Grecją, Łotwą i Albanią
El. MŚ 2002, 3. miejsce, grupa z Włochami, Rumunią, Węgrami i Litwą
El. ME 2004, 5. miejsce, grupa ze Szwajcarią, Rosją, Irlandią i Albanią
El. MŚ 2006, 6. miejsce, grupa z Ukrainą, Turcją, Danią, Grecją, Albanią i Kazachstanem
El. ME 2008, 6. miejsce, grupa z Włochami, Francją, Szkocją, Ukrainą, Litwą i Wyspami Owczymi
El. MŚ 2010, 6. miejsce, grupa z Włochami, Irlandią, Bułgarią, Cyprem i Czarnogórą
El. ME 2012, 5. miejsce, grupa z Grecją, Chorwacją, Izraelem, Łotwą i Maltą
El. MŚ 2014, 4. miejsce, grupa z Hiszpanią, Francją, Finlandią i Białorusią.
Powyższa wyliczanka wskazuje, że najmocniejszą kadrę Gruzini mieli w eliminacjach do Euro 1996 oraz w eliminacjach do mundialu w 2002 roku. Któż nie pamięta z połowy lat 90. ubiegłego wieku filigranowego technika Georgiego Kinkładze, łysego jak kolano Temura Kecbaję (dziś trener kadry), trójki braci Arcziła, Szoty i Rewaza Arweładze, czy podbijających Bundesligę w barwach Freiburga: Lewana Kobiaszwiliego (potem w Schalke 04), Lewana Ckitszwiliego oraz Aleksandra Iaszwiliego. W Eintrachcie Frankfurt o obliczu obrony decydował Kachaber Cchadadze, sporo bramek w Szwajcarii strzelał Micheil Kawełaszwili, a w kraju banków i czekolady karierę robił też solidny pomocnik Georgi Nemsadze. Do wielkiej kariery startował wtedy nastoletni Kachaber Kaładze (przez lata etatowy stoper AC Milan), dziś wicepremier Gruzji.
Kinkładze w barwach Man City
Sięgali po trofea
Gdy Gruzja wchodziła w skład Związku Radzieckiego, najwybitniejszym przedstawicielem narodu gruzińskiego był niejaki Josif Wissarionowicz Dżugaszwili, ksywa Stalin. Ten jednak w piłkę nie grał na tyle dobrze, by załapać się do reprezentacji Kraju Rad. Choć gdyby nalegał, pewnie by go wystawili…
W 1960 złoto Mistrzostw Europy z ZSRR zdobyli Micheil Meschi, Giwi Czocheli i Sława Metreweli. Na przełomie lat 60. i 70. w obronie drużyny sowieckiej rządził i dzielił Murtaz Churcziława (pamiętacie film „Vinci” z Robertem Więckiewiczem?), a często gęsto partnerował mu Rewaz Dzoudzaszwili. W latach 80. Gruzini doczekali się kolejnego pokolenia znakomitych piłkarzy.
W 1981 roku Dinamo Tibilisi triumfowało w Pucharze Zdobywców Pucharów, pokonując w finale enerdowski FC Carl Zeiss Jena 2:1.
Skład Gruzinów z tego meczu: Gabelija – Kostawa, Chizaniszwili, Cziwadze, Sułakwelidze, Tawadze, Daraselija, Kipiani, Swanadze, (67. Kakiłaszwili), Gucajew, Szengelija.
Najsłynniejsi gracze z tego zespołu to stoper Aleksandr Cziwadze, inny obrońca Tengiz Sułakwelidze, główny rozgrywający Dawit Kipiani i zdobywca zwycięskiej bramki, Witalij Daraselija.
W 1998 roku z inicjatywy gazety „Sarbieli” wyłoniono jedenastkę wszech czasów gruzińskiego futbolu. Znaleźli się w niej: Sergo Kortikadze – Rewaz Dzodzuaszwili, Aleksandre Cziwadze, Murtaz Churcilawa, Giwi Czocheli – Witalij Daraselia, Awtandil Gogoberidze, Dawit Kipiani – Slawa Metreweli, Micheil Meschi, Boris Paiczadze. Imieniem tego ostatniego nazwano stadion w Tibilisi.
Grali u nas
Kilku piłkarzy z Gruzji grało też w naszym kraju. Szlaki w kontraktowaniu gruzińskich futbolistów przecierał legendarny prezes GKS Katowice, Marian Dziurowicz, który ściągnął na ulicę Bukową Giję Guruliego i Zazę Rewiszwili. Parę klubów nad Wisłą zwiedził pomocnik Mamia Dżikija, a w ostatnich latach gwiazdami polskiej ekstraklasy byli Nika Dzalamidze (jest powołany na mecz z drużyną Nawałki) i Władimer Dwaliszwili. Przez naszą ligę przewinął się także Georgi Popchadze.
W bieżących eliminacjach podopieczni Kecbaji ponieśli dwie porażki 1:2 z Irlandią i 0:1 ze Szkocją, a także odprawili z kwitkiem (3:0) najsłabszy w naszej grupie Gibraltar. Kogo trzeba się bać? Na pewno na stadionie im. Borisa Paiczadze będzie chciał się pokazać wspomniany Dzalamidze. W bramce wystąpi zapewne solidny Giorgi Loria, który w meczu ze Szkotami wybronił kilka groźnych sytuacji. Centralną postacią drugiej linii jest Dżaba Kankawa, po prawym skrzydle chyżo biega i groźnie dośrodkowuje obrońca Ucha Lobżanidze, a spośród napastników najwyższą wartość prezentuje silny i nieprzewidywalny Nika Gelaszwili. Gdyby był mniej chimeryczny, grałby w poważniejszej lidze niż albańska…
***
Oto zawodnicy, którzy będą do dyspozycji trenera w meczu z Polską:
Bramkarze: Giorgi Loria (OFI Kreta, Grecja), Roin Kwaschwadze (AS Othellos Athienou, Cypr), Omar Migineiszwili (Dinamo Tbilisi).
Obrońcy: Guram Kaszia (SBV Vitesse, Holandia), Ucza Lobżanidze (AS Omonia Lefkossías, Cypr), Akaki Chubutia (Spartaki Cchinwali), Saba Kwirkwelia (Rubin Kazań, Rosja), Gia Grigalawa (Anży Machaczkała, Rosja), Lasza Dwali (Skonto Ryga, Łotwa), Lewan Kakubawa (PK Samtredia).
Pomocnicy: Murtaz Dauszwili (Karpaty Lwów, Ukraina), Sandro Kobachidze (Wołyń Łuck, Ukraina), Dżaba Kankawa (Dnipro Dniepropietrowsk, Ukraina), Tornike Okriaszwili (KRC Genk, Belgia), Dżano Ananidze (Spartak Moskwa, Rosja), Mate Cincadze, Giorgi Papunaszwili, Giorgi Papawa, Irakli Dzaria (wszyscy Dinamo Tbilisi), Nika Dzalamidze (Jagiellonia Białystok).
Napastnicy: Lewan Mczedlidze (Empoli FC, Włochy), Nika Gelaszwili (Flamurtari Vlore, Albania), Giorgi Czanturia (CFR Cluj, Rumunia).
Grzegorz Ziarkowski