Derby (44). Metalurg Donieck – Szachtar Donieck
Przyszedł czas na kraj byłego ZSRR, po raz pierwszy w cyklu. Czas najwyższy, w końcu tam też bywa ciekawie na murawie i poza nią.
Wprawdzie był już Lwów, no ale to przecież polskie miasto. Dziś poznamy Donieck i derby tam rozgrywane; Metalurg – Szachtar. W czasie turnieju Euro 2012 w mieście tym rozegrano pięć meczów. Były piękne bramki na pięknym stadionie, urwanie chmury i… puste trybuny. Dość tych złośliwości, jedziemy z tematem.
Juzowka, Trock, Stalino
Donieck to miasto leżące we wschodniej Ukrainie nad rzeką Kalmius. Jest stolicą obwodu donieckiego (to jedna z dwudziestu czterech takich jednostek administracyjnych). Liczy ok. miliona mieszkańców. Donieck jest stosunkowo młodym miastem, powstał w 1869 r., a jego założycielem był… Walijczyk! John Hughes, bo o nim mowa, wybudował tam kopalnie i zakłady metalurgiczne.
Osada dla robotników została założona w rejonie sioła (wg słownika sioło to osada zamieszkana przez ludność rolniczą) Aleksandrowka. Osadę tę, od rosyjskiej wymowy nazwiska Hughesa, zaczęto nazywać Juzowką. Później miejscowość nazywała się: Trock oraz Stalino.
W chwili obecnej w tamtym rejonie Europy toczą się działania wojenne, a ulice Doniecka wyglądają tak:
60 lat różnicy
Futbolowy Klub Metalurg Donieck został założony 17 czerwca 1996 r. Powstał na bazie… Szachtara, ale nie tego z Doniecka, lecz z oddalonego o 50 km Szachtarska. Szachtar Szachtarsk przestał istnieć po ogłoszeniu bankructwa, a jego miejsce w II lidze zajął nowopowstały Metalurg.
Barwy klubu to kolory biały i niebieski.
Przydomki: „Biało-Niebiescy” i „MetaDon”.
Klub swoje mecze rozgrywa na Stadionie Metalurga. Obiekt może pomieścić ponad 5 tys. widzów.
Futbolowy Klub Szachtar Donieck powstał 24 maja 1936 r. Został założony przez pracowników kopalni jako „Stachanowiec”, od nazwiska znanego lidera górnictwa Aleksieja Stachanowa (to taki nasz Wincenty Pstrowski). Szachtar w jęz. ukraińskim znaczy Górnik.
Barwy Szachtara to kolory pomarańczowy i czarny.
Przydomki klubu: „Pomarańczowo-Czarni”, „Górnicy” i „Krety”.
Klub swoje spotkania rozgrywa na Donbas Arenie, na której może zasiąść ponad 52 tys. kibiców.
Odległość między stadionami w linii prostej wynosi ok. 5,1 km.
Na czas działań wojennych oba kluby korzystają z gościnności innych obiektów – Metalurg gra w Kijowie, a Szachtar od tego roku w Charkowie…
Trofea
Szachtar Donieck, to obok Dynama Kijów najbardziej utytułowany ukraiński klub. Licząc od roku 1992, klub był mistrzem dziewięciokrotnie, a puchar zdobywał 10 razy.
Przed wspomnianym 1992 r. Szachtar grał w lidze ZSRR. Mistrzostwa nie udało się zdobyć (dwukrotnie wicemistrz), drużyna ma natomiast na koncie cztery Puchary tego kraju, oraz jeden Superpuchar.
W 2009 r. „Górnicy” przeszli do historii zdobywając Puchar UEFA (były to ostatnie rozgrywki w tej formule)! Pokonywali kolejno takie firmy jak: Tottenham, CSKA Moskwa, Olympique Marsylia, Dynamo Kijów i Werder Brema.
Metalurg nie ma na koncie żadnego klasycznego lauru, grał jednak dwukrotnie w finale Pucharu Ukrainy.
Szachtar Donieck
Mistrz Ukrainy – 9 razy
Puchar Ukrainy – 10 razy
Superpuchar Ukrainy – 7 razy
Puchar ZSRR – 4 razy
Superpuchar ZSRR – 1 raz
Puchar UEFA – 1 raz
Łącznie – 32 trofea (31 krajowe, 1 międzynarodowe)
Донецьке дербі
W rozgrywkach oficjalnych oba kluby spotykały się ze sobą 38 razy.
Bilans jest miażdżący – 32 wygrane Szachtara, tylko trzy zwycięstwa Metalurga i trzy remisy!
Stosunek bramek – 83:28 na korzyść starszego z rywali.
Najwyższa wygrana Szachtara to wynik 4:0.
Najwyższe zwycięstwo Metalurga to rezultat 2:0.
Grali w obu klubach
W poprzednim odcinku miałem spore problemy ze znalezieniem piłkarzy grających w obu omawianych klubach. Ostatecznie znalazłem dwóch. Z Donieckiem było inaczej. Okazuje się bowiem, że oba kluby reprezentowało całe multum graczy. Oto wybrańcy; trzech obrońców i jeden napastnik (lub trzech Ukraińców i jeden Macedończyk):
Igor Guzełow – Obrońca, ur. w 1976 r. w Jugosławii w miejscowości Strumica. W Szachtarze w sezonie 2001/02, gdzie rozegrał tylko dwa spotkania oficjalne, zaraz potem w Metalurgu; lata 2002-06 i 61 meczów oraz cztery gole. W reprezentacji Macedonii 18-krotnie i jedna bramka na koncie. Zdobywca mistrzostw i pucharów w trzech różnych krajach – w Macedonii, Chorwacji i na Ukrainie.
Wałerij Krywencow – Obrońca, ur. w 1973 r. w Doniecku. Wychowanek Szachtara, gdzie grał w latach 1990-01 (224/49), następnie sezon 2001/02 w barwach rywali (12/1). W reprezentacji Ukrainy 17 meczów bez gola. Aktualnie jest trenerem juniorów Szachtara, w której zresztą nauczył się piłkarskiego i trenerskiego rzemiosła.
Ołeksandr Kuczer – Obrońca, ur. w 1982 r. w Kijowie. W barwach młodszego z rywali sezon 2003/04 (9/0), w Szachtarze od 2006 r. do dnia dzisiejszego. Tam dotychczas 145 spotkań i siedem goli. W reprezentacji Ukrainy 54 mecze i dwie bramki. Był na dwóch turniejach ME – 2012 i 2016.
Ihor Petrow – Napastnik, ur. w 1964 r. w Gorłówce (wtedy ZSRR, obecnie Ukraina). Wychowanek i legenda Szachtara. W klubie tym dwukrotnie, łącznie przez 13 sezonów (331/84). W „MetaDon” w latach 1996-98 (51/7). W reprezentacji Ukrainy trzy spotkania bez bramki. W latach 2005-12 trener Olimpika Donieck (malutki klub bez sukcesów, ale stadion na 1000 miejsc musi być klimatyczny)…
Kibice
Przewagę w mieście jak i w całym okręgu donieckim mają oczywiście fani Szachtara. Kibice Metalurga także są, ale jest to niewielka liczebnie grupa.
Ukraińska scena kibicowska jest stosunkowo ciekawa, ale najprościej rzecz ujmując – dupy nie urywa. Są oprawy, w miarę głośny i równomierny doping, odpalana jest pirotechnika (również nielegalna, a jakże!), ale Ukraińcy mają jeszcze długą drogę przed sobą.
Szachtar charakteryzuje się średnim „młynem”, zajmują jedynie dwa sektory na ogromnym przecież stadionie (kilkaset osób – niewiele jak na tak duże miasto i sukcesy sportowe klubu) i od czasu do czasu potrafią zaprezentować ciekawą dla oka choreografię. Pod względem „mocnych wrażeń” nie są w czołówce na Ukrainie, ale są honorowi i trzymają się zasad; nie używają kijów, czy ostrych narzędzi.
Mają zgody z fanami Worskłej Połtawy i Czernomorca Odessa.
Metalurg to mniej więcej stuosobowa grupa najbardziej zagorzałych fanów. Wiedzą co to „Ultras”, lubią odpalić pirotechnikę i głośno dopingować. Mają poglądy lewicowe i udzielają się w ukraińskiej „Antifie”.
Dariusz Kimla