Derby (47). Inter Turku – TPS

Ze słonecznego Montevideo przenosimy się do nieco chłodniejszego rejonu świata. Lądujemy w Finlandii, gdzie nas jeszcze w tym cyklu nie widzieli.

Tam, w Turku, rozgrywane są derby między dwoma niewielkimi klubami – Interem i TPS. Myślę, że warto niekiedy odwiedzić i poznać takie mało znane, niekomercyjne kluby, wszak nie samymi Barcelonami i Realami fanatyk piłki żyje (zwłaszcza na slowfoot). Zapraszam więc w podróż do południowo-zachodniej części Krainy tysiąca jezior. Będzie krótko, acz treściwie. Zaczynamy.

Najstarsze miasto Finlandii
Turku, to najstarsze miasto Finlandii położone w południowo-zachodniej części kraju u ujścia rzeki Aurajoki. Jest zamieszkane przez ok. 185 tys. mieszkańców.

Turku zostało założone pod koniec XIII w. i aż do XIX stulecia było największym i najważniejszym miastem kraju oraz jego pierwszą stolicą. Dziś jest stolicą regionu Varsinais-Suomi. Burzliwe dzieje miasta i regionu, to temat na osobny artykuł…
Jako, że historia Turku sięga Średniowiecza, jest on pełen perełek historycznych. Zabytków jest ponad 50, a najciekawszym i bodaj najpiękniejszym jest Zamek Turunlinna (na zdjęciu poniżej).

Sinimustat & Tepsi
Football Club International Turku został założony jako juniorski klub piłkarski w 1990 r. Pomysłodawcą i założycielem był niejaki Stefan Haakans. Nowy podmiot powstał dzięki synowi pana Haakansa. Dwunastolatek chciał grać w piłkę, ale żaden z klubów nie pasował jego ojcu. Ten więc niewiele myśląc, założył klub piłkarski. Już dwa lata później Inter przekształcił się w klub seniorski.

Barwy klubu to kolory niebieski i czarny. Pomysł zaczerpnięto ze znanego włoskiego klubu o tej samej nazwie.

Przydomek klubu to „Sinimustat”, co oznacza „Niebiesko-Czarni”.

Klub swoje mecze rozgrywa na Veritas Stadion, który może pomieścić ponad 8 tys. widzów.

Turun Palloseura powstał w 1922 r. Został założony na bazie najstarszego klubu z Turku – Abo IFK. Klub ten istnieje do dziś (to trzykrotny mistrz kraju – lata przedwojenne), jednak ostatnio nie odnosi sukcesów, gdyż nakłady finansowe przeznaczone są głównie na sekcję piłkarską w TPS. Turun w wolnym tłumaczeniu, to „miasto Turku”, natomiast Palloseura to po prostu „piłka nożna”. Dopuszczalnym jest używanie nazwy TPS.

Barwy klubu to kolory czarny i biały.

Przydomek: „Tepsi”.

Drużyna swoje spotkania rozgrywa na tym samym obiekcie co derbowy rywal.

Trofea
TPS jest bardziej utytułowany od sąsiada i jest liczącym się klubem na piłkarskiej mapie Finlandii. Inter ma na swoim koncie tylko trzy klasyczne laury; po jednym razie wygrywał we wszystkich możliwych konkurencjach swojego kraju.

TPS to ośmiokrotny mistrz Finlandii i pod tym względem ustępuje tylko trzem innym klubom (HJK i HPS z Helsinek oraz Haka Valkeakoski).
Zdobył również trzykrotnie Puchar kraju i raz Puchar Ligi.

Inter, jak już wcześniej wspomniałem, zdobył wszystkie te trofea.

W Europejskich Pucharach „Niebiesko-Czarni” grali trzykrotnie, żegnając się z rozgrywkami już w pierwszych rundach eliminacyjnych.

TPS na międzynarodowej arenie wiodło się o wiele lepiej. Grali w Europejskich Pucharach 12-krotnie i dwa razy udało się osiągnąć pułap 1/8 finału.
W sezonie 1987/88 w Pucharze UEFA udało się nawet ograć mediolański Inter w drugiej rundzie w stosunku 1:0, w drugim jednak Finowie przegrali 0:2 i odpadli.
W kolejnym starcie w Pucharze UEFA, TPS trafił w pierwszej rundzie na GKS Katowice i także odpadł (0:3 i 0:1).

W tabeli wszech czasów ligi fińskiej Inter zajmuje 9. pozycję (20 sezonów w najwyższej klasie rozgrywek), TPS jest natomiast na wysokim 2. miejscu (70 sezonów w I lidze).

Oto szczegółowy wykaz klasycznych laurów zdobywanych przez oba kluby:

Inter Turku
Mistrz Finlandii – 1 raz
Puchar Finlandii – 1 raz
Puchar Ligi – 1 raz
Łącznie – 3 trofea

TPS
Mistrz Finlandii – 8 razy
Puchar Finlandii – 3 razy
Puchar Ligi – 1 raz
Łącznie – 12 trofeów

Derby Turku
Nietrudno się domyślić, że nie ma skompletowanych wszystkich spotkań derbowych między tak niewielkimi klubami. Jednak dla chcącego nic trudnego…
Prześledziłem sezon po sezonie rozgrywki ligi fińskiej oraz spotkania pucharowe i w ten sposób udało się zebrać choć część interesujących nas wyników. Dobre i to.

Derbów (które udało mi się skompletować) było 35.
Lepszym bilansem może się poszczycić Inter – 15 zwycięstw, przy 12 wygranych rywali i ośmiu remisach.

Stosunek bramek – 53:38 dla Interu.

Najwyższe zwycięstwo Interu to wynik 6:1.
Najwyższa wygrana TPS to rezultat 2:0 uzyskany pięciokrotnie.

Grali w obu klubach
Kilkunastu zawodników reprezentowało barwy obu klubów. Oto czterech z nich i krótkie notki:

Aristides Pertot – Argentyński pomocnik ur. w 1976 r. w Lanus. W Interze dwukrotnie; lata 2000-05 i 2009-10. Tam łącznie 158 meczów i 47 goli. W TPS w roku 2008 (24/6).

Erkka Petäjä – Obrońca ur. w 1964 r. w Turku. Wychowanek TPS (1980-84), tam 86 meczów i trzy gole. W barwach rywali w okresie 1996-97 (51/3). W reprezentacji Finlandii 84 spotkania bez zdobytej bramki.

Jussi Nuorela – Obrońca ur. w 1974 r. w Valkeakoski. W latach 2005-07 w TPS (44/3), w okresie 2008-09 w Interze (7/0). W swojej karierze grał w 12 klubach, m.in. w Niemczech, Holandii, Szwecji, Szwajcarii, Turcji i oczywiście w Finlandii. W reprezentacji swojego kraju 20 meczów bez zdobyczy bramkowej.

Kim Suominen – Pomocnik ur. w 1969 r. w Turku. Swoją piłkarską przygodę zaczynał i kończył w TPS. Tam łącznie pięć sezonów i 159 meczów oraz 17 bramek. W Interze krótki okres w 2008 r. W reprezentacji Finlandii 39 spotkań i cztery gole.

Kannattajat
Piłka nożna nie jest sportem narodowym Finlandii, nie ma więc dużego zainteresowania i stadiony nie są wypełnione do ostatniego miejsca. Bywają jednak mecze, na których można zobaczyć komplety na trybunach. Tak jest choćby podczas meczów derbowych, zarówno w Turku jak i w Helsinkach.

Więcej fanów w mieście i regionie Varsinais-Suomi ma TPS. Wg badań, ok. 12% Finów kibicuje temu właśnie klubowi. Więcej sympatyków ma jedynie stołeczny HJK.
Inter to niewielka rzesza kibiców. Nie dziwi to jednak, biorąc pod uwagę datę powstania…

Wbrew pozorom, ruch „Ultras” istnieje i biorąc pod uwagę liczebność ekip oraz ich potencjał, trzeba szczerze przyznać, że kibice „dają radę” i potrafią pozytywnie zaskoczyć. Od czasu do czasu pojawiają się sektorówki, flagi na kijach, konfetti, serpentyny i pirotechnika (oczywiście nielegalna).

Zorganizowana grupa kibiców Interu, to „UBZ Turku” („UltraBoyz”). To niewielka ekipa, około stuosobowa, która jeździ na wyjazdy, organizuje doping i oprawy.
Odpowiednikiem w TPS, jest ekipa „TPS-kannattajat”. To licząca się w kibicowskiej Finlandii grupa, która potrafi stworzyć naprawdę niezły doping i oprawy. Liczy kilkaset osób i w dość dużych liczbach jeździ za klubem po kraju i Europie.

Między zainteresowanymi jest „kosa”, ale nie dochodzi do poważniejszych incydentów. Przy okazji derbów nie jest już jednak tak spokojnie i zdarzają się niewielkie awantury…

Dariusz Kimla