Derby (45). Chelsea FC – Fulham FC

Przyznaję, że uwielbiam pisać o angielskiej piłce, zainteresowani wiedzą pewnie o co chodzi.

Pisząc o FA, czuje się ten niepowtarzalny klimat, to, że futbol właśnie tam się narodził.
Czas więc najwyższy, wszak byliśmy tam ostatnio dwa lata temu! Kolejny powód, to fakt, iż Chelsea pewnie zmierza po mistrzstwo. Ostatnim, prywatnym motywem wyboru jest to, że wielkim fanem klubu ze Stamford Bridge jest mój brat. Odrobina prywaty nie zaszkodzi.

Trzeci raz odwiedzimy w derbowym cyklu stolicę Anglii i Wielkiej Brytanii. Byliśmy już bowiem na północy miasta (odcinek nr 4), na południu (28), dziś czas na zachodnią stronę Londynu. Para Fulham – Chelsea, to ciekawe derby, a oba kluby mają ze sobą więcej wspólnego, niż moglibyśmy przypuszczać… Let’s start.

London Borough of Hammersmith and Fulham
Londyn był już omawiany, skupię się więc na krótkim opisie jednostki administracyjnej, w której znajdują się stadiony obu klubów. LBHF jest jedną z 32 gmin Wielkiego Londynu, znajduje się w środkowo-zachodniej części miasta i liczy ok. 180 tys. mieszkańców.

Gminę utworzono w 1965 r. przez połączenie Hammersmith i Fulham. Ów okręg był gospodarzem Olimpiady w 1908 roku, a swoją główną siedzibę ma tam stacja BBC.
Oprócz stadionów omawianych klubów, obiekt ma tam również drużyna Queens Park Rangers FC. O tym klubie jednak innym razem…
Kolejna ciekawostka – „Chelsea and Fulham” to także okręg wyborczy w tamtej części stolicy.

Niebiescy i Biali
Chelsea Football Club powstał 10 marca 1905 r. Został założony przez dwóch braci, przedsiębiorców budowlanych. Byli to Henry August Mears i Joseph Mears. W 1904 r. nabyli oni stadion Stamford Bridge, przystosowali obiekt do gry w piłkę nożną (wcześniej był to stadion lekkoatletyczny) i postanowili odsprzedać go klubowi… Fulham FC. Działacze FFC jednak odmówili kupna i bracia Mears po długich dyskusjach, ostatecznie zdecydowali się na założenie nowej drużyny. Miało to miejsce w pubie „The Rising Sun”. Klub nazwali „Chelsea”, gdyż nazwa „Fulham” była już zajęta. Stamford bowiem znajduje się w części gminy, która zwie się właśnie Fulham!

Barwa klubu to kolor niebieski.

Przydomki: „The Blues” (w tytule rozdziału) i „The Pensioners” (Emeryci lub Renciści).

Drużyna swoje mecze rozgrywa na przywołanym już wcześniej Stamford Bridge, który może pomieścić prawie 42 tys. widzów.

Fulham Football Club powstał 16 sierpnia 1879 r. Został założony przez wiernych Kościoła Anglikańskiego w dzielnicy West Kensington. Na początku istnienia klub nazywał się Fulham St Andrew’s Church Sunday School F.C. W grudniu 1888 r. zarząd zmienił nazwę na Fulham FC i klub tak zwie się do dnia dzisiejszego.

Barwy klubu to kolory biały i czarny.

Przydomki: „The Whites” (takoż w tytule rozdziału), „The Cottagers” (Chałupnicy, Wieśniaki) i „The Lilywhites” (Białe Lilie).

Drużyna swoje mecze rozgrywa na stadionie Craven Cottage, na którym może zasiąść prawie 26 tys. kibiców.

Odległość między stadionami w linii prostej wynosi ok. 2,1 km.

Trofea
Chelsea to utytułowany klub, choć ustępuje w ilości laurów kilku firmom z Anglii. W sezonie 2011/12 drużyna wygrała najcenniejsze trofeum w klubowej piłce w Europie. Tym samym, Chelsea stała się piątą ekipą z Anglii, której udała się ta sztuka.

Na krajowym podwórku „The Blues” zdobyli wszystko, co jest do zdobycia.
Mniej więcej 2/3 wszystkich laurów (15/23) klub zgarnął za panowania Romana Abramowicza (od 2003 r.).

Fulham nie ma na koncie żadnego klasycznego trofeum, dwukrotnie jednak grał w finałach. W roku 1975 FFC grali w finale Pucharu Anglii. 100 tys. kibiców na Wembley obejrzało wtedy wygraną West Ham United 2:0.
W 2010 r. Fulham grali w finale Ligi Europy. Nie sprostali jednak drużynie Atletico Madryt i przegrali 1:2 pd. Wcześniej eliminowali kolejno: Szachtar Donieck, Juventus, VfL Wolfsburg i Hamburger SV.

Chelsea FC
Mistrzostwo Anglii – 5
Puchar Anglii – 7
Puchar Ligi Angielskiej – 5
Tarcza Dobroczynności (od 2002 r. Tarcza Wspólnoty) – 4
Puchar Europy – 1
Puchar Ligi Europy – 1
Puchar Zdobywców Pucharów – 2
Superpuchar Europy – 1
Łącznie – 26 trofeów (21 krajowych i 5 międzynarodowych)

West London Derby
Derbów zachodniego Londynu jest sporo. Mam nadzieję zrobić jeszcze jeden odcinek z tej części największego miasta Anglii. Ze względu jednak na bliskość obu stadionów i kilka wspólnych wydarzeń, te uznałem za ważne i godne uwagi. Na dobrą sprawę, gdyby nie działacze Fulham, być może Chelsea w ogóle by nie istniała! Gdyby odkupili wtedy stadion, bracia Mears pewnie nie doszliby do wniosku, że warto powołać do istnienia nowy klub…

Oficjalnych meczów derbowych omawianej pary odbyło się 76. O wiele lepszym bilansem może się pochwalić Chelsea – 42 wygrane, przy 25 remisach i tylko dziewięciu zwycięstwach Fulham.

Stosunek bramek – 122:68 dla utytułowanego rywala.

Pierwszy oficjalny mecz między drużynami miał miejsce 3 grudnia 1910 r (w Second Division). Na Craven Cottage zasiadło wtedy 35 tys. kibiców, a Fulham wygrali 1:0.

Grali w obu klubach
Kilkunastu panów grało w swoich karierach w obu klubach. Oto czterech z nich:

Gordon Davies – Walijski napastnik, ur. w 1955 r. w Merthyr Tydfil. W Fulham dwukrotnie, w latach 1978-84 i 1986-91. Dla tego klubu rozegrał ponad 400 meczów i strzelił 178 goli, co do dziś pozostaje rekordem klubu. W CFC w sezonie 1984/85 (13/6). W reprezentacji Walii 16 spotkań i dwie bramki.

Damien Duff – Irlandzki pomocnik, ur. w 1979 r. w Ballyboden. Wszechstronny zawodnik, niewiele brakowało, by załapał się do naszego rankingu. W Chelsea w okresie 2003-06 (125/19), w Fulham w latach 2009-14 (173/22). W reprezentacji Irlandii 100 meczów i osiem bramek. Był na MŚ 2002 (udany turniej Irlandczyków) i na Euro 2012.

Bjarne Goldbaek – Duński pomocnik, ur. w 1968 r. w Kopenhadze. W Chelsea w latach 1998-00 (29/5), następnie w Fulham przez trzy lata (85/6). W kadrze swojego kraju 28 spotkań bez gola. Był na MŚ 1998 i Euro 2000. Dziś jest komentatorem w jednej z duńskich stacji telewizyjnych.

Ray Lewington – Pomocnik, ur. w 1956 r. w Lambeth. Karierę seniorską zaczynał w „The Blues”; okres 1975-79 (85/4), ale prawdziwą karierę zrobił w barwach rywali zza miedzy. Tam dwukrotnie, łącznie przez dekadę. W tym czasie 234 mecze i 21 bramek. Dwukrotnie był trenerem tego klubu, a później asystentem Roya Hodgsona w reprezentacji Anglii.

TVT Fulham & HH Chelsea
Oba kluby mają swoich wiernych kibiców i oba posiadały owiane legendą firmy. O wiele bardziej znani są fani Chelsea, a ich ekipa Headhunters, to jedna z najniebezpieczniejszych band na Wyspach. Ale po kolei…

Fani Fulham, to głównie dzielnice Hammersmith & Fulham (osiedla w okolicach stadionu i południowe rejony), wschodnia część Richmond upon Thames i północno-zachodnie tereny Wandsworth.
Chelsea, to natomiast południe Kensington & Chelsea, wschód Wandsworth, Merton (tu dzielą teren z fanami QPR), Kingston upon Thames, środkowa część Richmond upon Thames, zachód Hounslow, prawie cała gmina Brent (zachodnie osiedla na obrzeżach gminy to fani Arsenalu) i połowa Hillingdon, Ealing oraz Harrow (tu także fani Watford i Arsenalu).

Jak widać, kibice Chelsea mają opanowane prawie wszystkie dzielnice zachodniego Londynu, choć w niektórych jej częściach dzielą osiedla z innymi klubami. Dochodzi między nimi do awantur, a jakże! Nie są to jednak częste zdarzenia, raczej umówione bijatyki poza stadionami i „odwiedziny” w pubach. To taka angielska tradycja. Co kraj to obyczaj.

Legendarne grupy Fulham, to Thames Valley Travellers i Fulham Suicide Squad. Obie działały w latach 80. i 90. Pierwsza z tych ekip, to po prostu zorganizowana grupa, która jeździła na mecze wyjazdowe. TVT byli głośni i rzadko zdarzało im się wchodzić na mecz w stanie trzeźwym. Stąd zdarzały się awantury z kibicami rywali i z policją. Druga z grup, to chuligańska ekipa, która od czasu do czasu brała udział w zadymach zarówno na stadionach, jak i poza nimi. Nie byli jednak najmocniejsi i trochę żartobliwie traktowali ich chuligani z innych klubów.

Dzisiejsze grupy Fulham, to H-Block (stara gwardia, głównie byli członkowie FSS) i młodzież z Fulham Youth. Nie są one zainteresowane stylem Ultras.
Po derbach z Chelsea 19 marca 2006 r., fani Fulham wbiegli na murawę i rozpoczęli regularną bitwę z konną policją. Było wielu rannych i aresztowanych. Cała kibicowska Anglia była w szoku – wyśmiewany przez nich klub rozkręcił awanturę w starym stylu. Zyskali tym szacunek wśród chuliganów innych klubów.

O legendarnej grupie Chelsea, która zwała się Headhunters, można pisać długo. Zainteresowanym polecam książkę „Hoolifan” oraz film „Football Factory”.

Headhunters to jedna z pierwszych i najsilniejszych band na Wyspach. Powstali na początku lat 60. i od razu zaczęli pokazywać do czego zostali powołani. Liczne awantury z kibicami West Ham Utd, którzy wtedy byli jedyną tego typu grupą nie tylko w Londynie, ale i w całej Anglii! Tak jak już wspomniałem, ciężko jest opisać grupę nie pomijając istotnych wątków. Temat jest tak obszerny, że można poświęcić tej grupie osobny tekst.

Na uwagę zasługują na pewno Skinheads, których w szeregach HH nigdy nie brakowało. Do końca lat 70-tych byli to ludzie skupieni wokół muzyki, apolityczni, wielu z nich było czarnoskórych. Zmieniło się to później, trend odwrócił się w skrajne prawo, na znaczeniu zyskiwał Front Narodowy. Wielu kibiców należało do tej organizacji, jak również do Combat 18. Pod koniec XX i na początku XXI w. miały miejsce liczne aresztowania i wyroki skazujące dla członków grupy.

Dziś można stwierdzić, że Headhunters się po części odrodziła. W północno-zachodnim Londynie bywa niekiedy gorąco. Fani Chelsea często atakują młodych z WHU nie dając rozwinąć im skrzydeł, do krwawych walk dochodzi jednak głównie z chuliganami Tottenhamu. W ruch idzie wtedy „sprzęt” i niekiedy dochodzi do tragedii…

Chelsea przyjaźnią się z fanami Linfield FC i Rangers FC. Ekipy są prawicowe, lojalne koronie brytyjskiej i potrafią wspólnie jechać na mecze europejskich pucharów i narozrabiać. Ich zgoda jest znana pod nazwą „Blues Brothers”.

Atrakcji Ultras jest niewiele, poza nielicznymi sektorówkami i flagami na kijach ufundowanymi przez Romana Abramowicza…

Dariusz Kimla